Payment System Magazin dergisinin Haziran 2016 sayısında yayınlanmış olan yazımdır:
Eminim içinizde sabah saatlerinde
ya da öğle yemeği sonrası zincir kahve dükkânlarından birine uğrayıp kahve
alanlar vardır. Ve tabii o saatlerde kasadaki kuyruklar uzayıp giderken, keşke
sipariş ve ödeme için daha hızlı ve kolay bir yol olsa diye de içinizden
geçiyordur.
Kasada nakit ya da kartla gerçekleştirilen
masaüstü ödeme yöntemleri oldukça uzun zamandır hayatımızda. Ama şehirlerde
zamanla yarışan günümüz insanına artık daha farklı bir “müşteri deneyimi” sunulması
gerekiyor. Ve bu gereksinimlere paralel
olarak mobil, temassız ya da giyilebilir teknolojiler sayesinde ödeme süreçleri
giderek çok daha basit ve hızlı hale geliyor. Gelişen teknolojiler tüketicilerin
ödeme yapabilecekleri kanalların artmasını ve çeşitlenmesini beraberinde
getirdiğinden, bugüne kadar ödeme sistemleri alanına hiç girmemiş teknoloji
şirketleri ve girişimciler de bu sektörün yeni oyuncuları haline geliyorlar.
Ülkemizde son yıllarda sayısı hızla
artmaya başlayan mobil ödeme, para transferi ve para yükleme uygulamaları ile
yaşam tarzı, sadakat ve puan uygulamaları da bunun en önemli göstergesi. Bu
alanda adını sıkça duyduğumuz uygulamaları listeleyip grupladığımızda aşağıdaki
gibi bir tablo ortaya çıkıyor. Bu tablodaki kategorilerden yaşam tarzı ve
sadakat uygulamaları aslında tam bir ödeme sistemi olmasa da, ödeme anında
sağladıkları indirim ve biriken ödül puanlarına sundukları bedava alışveriş imkânları
nedeniyle bu yönde değerlendirebileceğimize inanıyorum.
Bu saydıklarımızın yanında, ülkemizdeki
GSM operatörleri tarafından sağlanan mobil ödeme ve para transfer uygulamaları,
akaryakıt istasyonlarında aracınızdan inmeden ödeme yapabileceğiniz markaya özel
uygulamalar gibi pek çok farklı mobil uygulama da mevcut.
Tabii bunca çeşitlilik arasında bu
sektörün içinden gelmiş olan bizler bile kafa karışıklığı yaşıyoruz… Ancak bana
göre çok da uzun olmayan bir zaman içinde tüm bu süreçler ve ödeme yöntemleri toplum
tarafından daha kolay anlaşılabilecek bir düzeye gelecektir.
Leonardo Da Vinci’nin meşhur “Sadelik
en yüksek gelişmişlik
düzeyidir” sözünü hatırlayıp, biraz da dünyada neler olduğuna göz
atalım.
Dünyada Neler Oluyor?
Dünyada mobil ödemeler alanındaki
gelişmelerin ve yeniliklerin yoğun olarak ABD’de gerçekleştiğini görüyoruz… En
gelişmiş mobil ödeme yöntemleri öncelikle ABD’de duyuruluyor ve kullanıma
açılıyor. Aslında üreticiler de bu yönde hareket etmekte haksız değiller. Zira
ABD 323 milyonluk nüfusu, nüfusunun %87’sinin internet kullanıcısı olması ve
342 Milyon cep telefon kullanıcısıyla oldukça büyük bir pazar.
Şimdi de en popüler ve en çok
gelecek vaad eden mobil ödeme uygulamalarına birlikte göz atalım dilerseniz.
Starbucks Rewards
Dünyadaki en başarılı mobil ödeme
uygulamalarından biri Starbucks tarafından ABD’de çıkartılmış “Starbucks
Rewards”.
Bu uygulama ile kullanıcılar
siparişlerini kahve dükkânına giderken verebiliyor, ödemesini Starbucks
kartlarıyla yapabiliyor ve siparişlerinin ne zaman hazır olabileceğini uygulama
içinden görebiliyorlar. Her alışverişte yıldız toplayarak, bu yıldızlarla
bedava alışveriş gerçekleştirebiliyorlar. Uygulamanın 11 Milyon kullanıcısı
bulunuyor ve 2016’nın ilk çeyreğinde Starbucks ABD satış adetlerinin %21’i
mobil olarak gerçekleştirilmiş.
Starbucks Rewards müşteri
deneyimi açısından çok başarılı bir sadakat uygulaması… Toplanan yıldızlarla içecek
satın alabilme, doğum günü hediyeleri, özel günlerde bedava içecek gibi özel sürprizlerle
Starbucks müşterilerini memnun etmeyi çok iyi biliyor. Kullanıcılar uygulama
içinden Starbucks dükkânlarında çalan şarkıları Spotify üzerinden kaydetme ve
daha sonra da dinleyebilme şansına sahip oluyor, dükkanların playlist’lerine
ulaşabiliyorlar.
Uygulama şimdi Çin ve Japonya’da
hizmete açılmış ve benzer başarı grafiği burada da yakalanmış durumda.
Apple Pay
Apple Pay, NFC (near field
communication – yakın saha iletişimi) özelliğini taşıyan iPhone 6, iPhone 6
Plus ve Apple Watch üzerinde geçerli olan bir mobil ödeme uygulaması.
Kredi kartı ve banka kartları iPhone
Passbook uygulaması üzerinden Apple Pay’e tanımlanarak, telefonda TouchID,
Apple Watch üzerinde ise bilek dokusundan tanıma yoluyla güvenli alışveriş
işlemi gerçekleştirilebiliyor. İşlemler, aynı temassız kartların POS makinesi
üzerine yaklaştırılarak yapıldığı gibi telefonun veya akıllı saatin POS
makinesine yaklaştırılması yoluyla sonuçlandırılıyor.
Uygulamanın devreye alındığı
Eylül 2015’de ilk 72 saat içinde 1 milyon adet kredi kartı ve banka kartının
tanımlandığı açıklandı. Apple Pay şimdilik ABD, İngiltere, Kanada, Avustralya, Çin
(UnionPay) ve Singapur’da geçerli. 2016 yılı içinde Hongkong ve İspanya da Apple
Pay’e dahil olacak ülkeler arasında sayılıyor.
Google Wallet
Google Wallet (Google Cüzdan) Eylül
2011’de Google tarafında ABD’de geçerli olmak üzere duyurulmuş bir uygulama. Kişiler
arasında mobil ya da masaüstü bilgisayarlar aracılığı ile ücretsiz para transfer
imkânı sunuyor.
Google Wallet ile ABD’deki
Bankaların kredi kartı ya da banka kartlarından cüzdana para yüklemek, ya da
cüzdandaki parayı karta geri yüklemek mümkün olabiliyor.
Ayrıca, uygulama sayesinde e-posta
ile para gönderilebiliyor. Sistem gayet basit işliyor, Gmail e-postanıza resim,
doküman eklediğiniz gibi para ekleyerek de transfer gerçekleştirebiliyorsunuz.
Google aynı zamanda Google Wallet
ile bağlantılı olarak çalışabilen fiziki Google Wallet Card’ı da destekliyor. Ön
ödemeli banka kartı özelliğindeki bu kart ile üye işyerlerinde ya da ATM’lerde
işlem yapılabiliyor, aynı zamanda NFC özelliği olan kartı uzaktan okutarak
işlem yapmak da mümkün. Ancak Google, bu uygulamayı kaldırarak ağırlığını para
transferlerine ve bunu en basit şekilde yapmaya odaklanacağını belirterek,
Google Wallet Card hizmetini 30 Haziran 2016 itibariyle sonlandıracağını
açıklamıştı. Google Wallet Card hizmetinden faydalananları Google resmi olarak
American Express Serve CashBack ile Simple hizmetlerine yönlendiriyor.
Google Wallet ücretsiz bir
uygulama olduğu gibi, Wallet hesabına kredi kartı ya da banka kartları
aracılığı ile para yüklemek, çekmek ve Wallet üzerinden para transfer etmek de
ücretsiz olarak gerçekleştirilebiliyor.
Google Wallet şu anda tüm
fonksiyonlarıyla sadece ABD’de geçerli, Gmail üzerinden para gönderme
fonksiyonu da ABD dışında sadece İngiltere’de hizmete açılmış durumda.
Android Pay
Android Pay Google tarafından
geliştirilmiş bir dijital cüzdan uygulaması. Telefon, tablet ya da akıllı
saatlerle uygulama içinden ödeme yapmak mümkün.
Android Pay uygulamasına kredi
kartı ve banka kartını tanımlayarak, ülkemizde de kullanımı bulunan temassız
kart teknolojisiyle işlem yapılabiliyor. Parmak izi ile kullanıcıyı tanımlama imkânı
bulunan telefonlarda bu yöntemle, parmak izi ile güvenlik koruması olmayan
telefonlarda ise özel bir şifre yardımıyla işlem güvenliği sağlanıyor. Temassız
yapılan işlem sırasında kart numarası ve karta ilişkin diğer güvenlik bilgileri
korunuyor, bu bilgilerden yola çıkılarak elde edilen şifreler kullanılıyor.
Böylece üye işyeri hiçbir şekilde kart numarasını, son kullanma tarihini ve
güvenlik kodunu görmüyor, bu bilgiler üye işyeri sistemine gönderilmiyor.
Android Pay şu anda sadece ABD’de
kullanılabiliyor, ancak Temmuz 2016’dan itibaren İngiltere’de ve gene 2016 yılı
içinde Avustralya’da da kullanılabilecek.
M-Pesa
M-Pesa Kenya'da ve Tanzanya’da Vodafone,
Safaricom ve Vodacom tarafından 2007 yılından beri uygulanan cep telefonu
tabanlı bir para transfer ve finansman uygulaması. Uygulamanın devreye
alınmasından beri Afganistan, Güney Afrika, Hindistan, Romanya (2014) ve
Arnavutluk’a da (2015) yaygınlaştırılmış durumda. Pesa Swahili dilinde para
anlamına geliyor.
M-Pesa aslında bir şubesiz
bankacılık uygulaması ve kullanıcılarına; cep telefonuna bağlı bir hesap
üzerinden para yatırma, çekme, fatura ödeme, düzenli ödeme yapabilme, para
transfer edebilme imkânını sunuyor. Para yatırma ve çekme işlemleri uçak bileti
satışı yapan Safaricom acentaları ile anlaşmalı diğer işyerleri kanalıyla
gerçekleştiriliyor.
M-Pesa başlangıçta mikro
kredilerin Safaricom’un uçak bileti satan acentaları üzerinden tahsil edilmesi amacıyla
uygulamaya alınmış, ancak sonrasında gelişmekte olan ülkelerde de hızla
yayılarak büyük bir başarı hikâyesi oluşturmuş bir mobil ödeme uygulaması.
Safaricom internet sitesinde Mart
2016 itibariyle açıklanan kayıtlı M-Pesa müşteri sayısı 23.6 Milyon, aktif
müşteri sayısı ise 16.6 Milyon adet. Üyeişyeri sayısı ise 100.744 adet.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder